Apteczka podróżna

Specyfika opieki zdrowotnej w tropiku

•  w tropiku jest niewiele szpitali i lekarzy, zwłaszcza na obszarach wiejskich
•  wyposażenie medyczne placówek jest tam bardzo ubogie
• miejscowi lekarze są jednak dobrze wyszkoleni; znają się na miejscowych chorobach i dolegliwościach – należy więc ufać ich pracy
• o wiele lepiej znają się np. na objawach malarii czy gorączki denga niż przeciętni lekarze w Polsce

Etapy przygotowania do wyjazdu

•  informacja o sytuacji epidemiologicznej w kraju docelowym
•  szczepienia obowiązkowe i zalecane
•  profilaktyka przeciwmalaryczna odpowiednia do konkretnego kraju
•  kontrola stanu zdrowia i ewentualne leczenie trwających stanów zapalnych
•  skompletowanie apteczki odpowiedniej do charakteru wyjazdu

Zalety posiadania apteczki podróżnej

•  lek dostępny jest już w czasie podróży

•       np. przeciw chorobie morskiej

•  oraz zaraz po przyjeździe

•       przeciw bezsenności

•       przeciw bólowi głowy

•       przeciw biegunce podróżnych

•  uniknięcie potrzeby

•       szukania leku w miejscowej aptece

•       porozumienia się w obcym języku

•       wydatków na leki za granicą

•       wizyty u miejscowego lekarzaWielkość apteczki podróżnej (zależy od:)

•  Liczebności ekipy
•  Celu podróży
•  Czasu trwania podróży
•  Warunków pobytu
•  Chorób przewlekłych u podróżnych

Cel podróży– należy przed wyjazdem dowiedzieć się czy występuje:

•  malaria – wybrać metodę profilaktyki (wziąć pod uwagę oporność zarodźców, zasoby finansowe podróżnego)
•  biegunka podróżnych (ocenić stopień ryzyka)

wzrost liczby zachorowań na choroby endemiczne lub epidemie (możliwe ograniczenia podróżowania, dodatkowe zaopatrzenie w leki profilaktyczne, szczepienieWarunki pobytu – przewidywana aktywność i warunki zakwaterowania

•  luksusowy hotel – relaks nad basenem
•  trekking po amazońskiej dżungli
•  wspinaczka wysokogórska
•  nurkowanie w wodach tropikalnych

Choroby przewlekłe i stan  zdrowia turysty

•  chorzy przewlekle – powinni wziąć z sobą zapas leków przyjmowanych na stałe, wraz z ulotkami informacyjnymi i oryginalnymi opakowaniami
•  osoby starsze – powinny stosować pudełeczka na tabletki, z wydzielonymi lekami na każdy dzień tygodnia i porę dnia
•  nieprawdziwe jest przekonanie, że w kraju docelowym lepiej działają leki dostępne w miejscowych aptekach
•  należy unikać nabywania leków w krajach docelowych – ich skład jest niepewny, a warunki przechowywania są często niewłaściwe

Podróż z dziećmi

•  zabrać z sobą leki w dawkach dostosowanych do wieku dziecka
•  odradza się stanowczo podróż z małymi dziećmi do krajów występowania malarii – jej przebieg (też u kobiet ciężarnych) jest znacznie bardziej ryzykowny niż u innych osób
•  jeśli dziecko pojedzie na taką wyprawę, to:

•       sumiennie stosować niefarmakologiczną ochronę przed ukłuciami owadów

•       regularnie podawać odpowiednio dobrane dawki leków przeciwmalarycznych

•  przechowywać apteczkę podróżną w miejscu niedostępnym dla dzieci, aby nie doszło do przypadkowego spożycia leków

Zabezpieczenie apteczki podróżnej

•  przed wysoką temperaturą otoczenia – zwłaszcza czopki, maści, antybiotyki – szczególnie podczas podróży samochodem (działanie silnika, słońca)
•  stosować specjalne opakowania na leki, z dobrym zamknięciem i odporne na zgniecenie czy zawilgocenie,  oznakowane, np. czerwonym krzyżem
•  zakaz wnoszenia na pokład samolotu płynów w opakowaniach o objętości większej niż 100 ml – dotyczy to także płynu do soczewek kontaktowych, nawet fabrycznie zamkniętego
•  leki na własny użytek w bagażu podręcznym nie powinny wzbudzić podejrzeń, najlepiej zachować tabletki w opakowaniach oryginalnych

W skład apteczki przydatnej w podróży do krajów tropikalnych lub o niskim poziomie warunków sanitarnych najczęściej wchodzą preparaty wybranych z poniższych grup leków:

•  leki przeciwbiegunkowe (preparaty nawadniające, regulujące pracę jelit oraz ew. antybiotyki)
•  leki stosowane w profilaktyce malarii
•  leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe
•  leki stosowane w przeziębieniu i zapaleniu gardła
•  leki przeciwalergiczne, stosowane m. in. w przypadku ukąszeń owadów (doustne i działające miejscowo np. żel)
•  lek przeciwko chorobie lokomocyjnej
•  maści – o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybicznym
•  krople do oczu z antybiotykiem oraz krople łagodzące podrażnienia
•  preparat łagodzący objawy poparzenia słonecznego
•  ew. antybiotyki (w przypadku przewidywanych trudności z dostępem do opieki medycznej podczas podróży)
•  ew. leki stosowane w chorobie wysokościowej
•  woda utleniona lub podobnie działający środek do odkażania powierzchownych uszkodzeń skóry oraz zakażonych ran
•  pojedynczo pakowane, nasączone alkoholem gaziki do oczyszczania i odkażania drobnych skaleczeń
•  plastry opatrunkowe
•  jałowe kompresy gazowe
•  opaski opatrunkowe

Dodatkowo, w zależności od charakteru podróży warto wyposażyć apteczkę w inne preparaty medyczne:

•  plastry z opatrunkiem hydrokoloidowym ułatwiające gojenie pęcherzy na skórze
•  paski do zamykania ran (w przypadku podróży z dala od placówek opieki zdrowotnej)
•  maść lub żel o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym
•  sól fizjologiczna – jałowy płyn przydatny do oczyszczania skaleczeń lub przemywania oczu
•  repelent przeciwko owadom
•  środki do odkażania wody lub filtr (podczas wędrówek w rejonie o niskim poziomie higieny)
•  rękawiczki lateksowe (dla ochrony własnej przy udzielaniu pierwszej pomocy)
•  maseczka ochronna – do resuscytacji krążeniowo-oddechowej
•  folia ratownicza NRC (przydatna w przypadku wychłodzenia)
•  krem ochronny z filtrem UV i pomadka ochronna z filtrem UV – szczególnie przydatne w tropiku oraz w górach wysokich
•  nożyczki – do cięcia plastrów, opatrunków i bandaży
•  mała pęseta
•  jałowe strzykawki i igły (na wypadek konieczności przyjmowania zastrzyków w placówkach zdrowotnych o niskim poziomie higieny)
•  preparaty witaminowe (zalecane na długie podróże z monotonnym wyżywieniem np. wielotygodniowy rejs)

Zalecany skład apteczki wg WHO

Artykuły do udzielania pierwszej pomocy:

•  Taśma samoprzylepna
•  Antyseptyczny środek do przemycia rany
•  Bandaże
•  Zwilżające krople do oczu
•  Środek odstraszający owady
•  Środek na ukłucia owadów
•  Leki obkurczające błonę śluzową nosa
•  Doustne sole nawadniające
•  Nożyczki i agrafki
•  Prosty środek przeciwbólowy (np. paracetamol)
•  Jałowy opatrunek
•  Termometr

Artykuły dodatkowe 
w zależności od przeznaczenia i indywidualnych potrzeb:

•  Leki przeciwbiegunkowe
•  Zasypka przeciwgrzybicza
•  Leki przeciw malarii
•  Prezerwatywy
•  Leki przeciw istniejącym przewlekle stanom chorobowym
•  Leki uspokajające
•  Sterylne strzykawki i igły
•  Środek do dezynfekcji wody
• Inne elementy do zaspokojenia przewidywanych potrzeb, w zależności od przeznaczenia 
  i czasu trwania wizyty

Zalecany skład apteczki wg CDC

Artykuły do udzielania pierwszej pomocy:

•  Jednorazowe rękawiczki (przynajmniej dwie pary)
•  Bandaże gazowe w wielu rozmiarach
•  Gaza
•  Taśma samoprzylepna
•  Bandaż elastyczny
•  Środek antyseptyczny
•  Gaziki jałowe
•  Pincety
•  Nożyczki
• Maści i kremy przeciwgrzybicze i antybakteryjne
•  1% krem hydrokortyzonowy
•  Lek na ukłucia i użądlenia owadów
•  Lek na poparzenia słoneczne
•  Termometr cyfrowy
•  Krople do oczu

Artykuły dodatkowe w zależności od przeznaczenia 
i indywidualnych potrzeb:

•  Lek przeciwmalaryczny
•  Lek przeciw chorobie wysokościowej
•  Leki przeciwbólowe/przeciw-gorączkowe
•  Leki trawienne
•  Leki układu oddechowego – przeciwhistaminowy, rozluźniający wydzielinę, przeciwkaszlowy/wykrztuśny, tabletki do ssania
•  Lek przeciw chor. lokomocyjnej
•  Fastjekt
•  Leki przyjmowane przewlekle

Inne ważne przedmioty:

•  Środek odstraszający owady
•  Krem chroniący przed UV (SPF 15 lub więcej)
•  Ściereczki antybakteryjne do rąk zawierające co najmniej 60% alkoholu
•  Przydatne przedmioty w pewnych okolicznościach:

•       Dodatkowe szkła kontaktowe lub okulary

•       Łagodne leki uspokajające (np. Relanium)

•       Prezerwatywy lateksowe

•  Tabletki do odkażania wody
•  Strzykawki i igły jednorazowe